Tum Lucius et Atia per basilicam contendunt, forum intrant. Unter anderem hat er in Spanien Geryon, einen gewalttätigen Riesen mit drei Oberkörpern, im Kampf besiegt. Sed paulo post Eurytion4 centaurus Deianiram a rege petit; nam eam in matrimonium ducere5 vult. 4 T. Besuch in den Thermen. NUTRIX: Quem amas? delevi) zerstören - 4 novus, a, um neu - 5 dum solange 16T Anschlag auf den Konsul Cicero Als eine gewisse Fulvia über ihren Geliebten Quintus Curius erfuhr, dass der Konsul Cicero noch in derselben Nacht von den Verschwörern ermordet wer- den sollte, eilte sie sofort zu dessen Haus. - 5 relictus: PPP zu relinquere 33T Äneas verliert seine Frau Das trojanische Pferd hatte seinen Zweck erfüllt und den Griechen geholfen, die uneinnehmbaren Befestigungsmauern Trojas zu überwinden. Repente unus e nautis clamavit. 1 comburere (-ussi, -ustum) verbrennen - 2 pulvis, eris m Staub - 3 contundere zerreiben - 4 immiscere hineinstreuen - 5 administrare verwalten - 6 Rhodii, orum die Bewohner von Rhodos - 7 Rhodus f Rhodos (griech. Maximo honori eis est quam plurimos homines de plebe habere clientes1. Alii mensas e tabernis mercatorum rapiebant et in flammas eiciebant, alii argentum et aurum. 5. 3. Romani autem flumina ac terram claudunt, ut nos a colloquiis congressi- busque1 prohibeant. Fw. Rana dixit: „Ego magna non sum; sed ingens corpus bovis habere cupio.“ Tum rana aere1 se complevit et filium ad se vocavit. 1 antrum Höhle 27Z Phaethon: Hochmut kommt vor dem Fall Hier eine weitere Geschichte aus dem Schatz der griechischen Mythen – überlege dir bei der Übersetzung, in welchen Fällen diese Begebenheit wohl erzählt wurde! Fw. At piratae te ceperunt, nunc etiam me. Prometheus hatte aber nach der Zerstückelung des Tieres zwei Haufen auf- geschichtet: Auf die eine Seite legte er die guten Fleischstücke und bedeckte sie mit dem unappetitlichen Magen, auf die andere Seite legte er die kahlen Knochen, die er sorgfältig mit den üppigen Fettschichten bedeckte. Magus2 in his regionibus vivit, qui homi- nes rapta pecunia in arbores mutat. Patris est. Senatores: ‚Tandem ades! Tum laetus domum ii. Si hoc scivissem, ego quoque in balneum venissem! Tum homines igne a Pro- metheo donati multum valebant: Igne confirmati bestiis imperabant. & habemus Papam »imamo papeža« habent sua fata libelli »knjige imajo svojo usodo« habet et sua gaudia pauper »tudi siromak ima svoje radosti« hac lege »s tem zakonom« haec olim meminisse iuvabit: Hannibal ante portas »Hannibal je pred vrati« Nanaša se na zapravljanje časa, ko je sovražnik že tu. Immo vero mea sponte cum amicodeine Feinde. Izvorna se formulacija, Hannibal ad portas ("Hanibal na vratima"), može naći kod rimskog političara i pisca Marka Tulija Cicerona, u prvom govoru protiv Marka Antonija (tzv. Servius, der 14-jährige Sohn des Händlers und Wirtes Quintus Rabirius, erzählt: Cum parentibus et sorore in Subura, in taberna cum pergula1 vivo. Interrogate vicinos6! Animus meus timore agitatur: Nam postquam Troia perdita est, nonnullos duces Graecorum2 in patriam redisse audivi – sed te ipsum in tecto nostro non video. Etiam Tacitus dixit Germanos pudorem magni aestimavisse et … MAURICIUS: … et liberos eorum in omni domo nudos atque sordidos3 vivere. 1 Troiani, orum die Trojaner - 2 ligneus, a, um hölzern - 3 collocare auf- stellen - 4 Graeci, orum die Griechen - 5 Laocoon, Laocoontis Laokoon - 6 sacerdos Priester - 7 vix kaum - 8 gemini angues zwei Schlangen - 9 poenam solvere (Perf. Nos4 nunc uxores Romanorum sumus, hic remanere volumus. Qui deum obsecrant, ut ad eos veniat. Homo es, non deus. 9. Anchises – verbis eius primo perturbatus – paulatim gaudio ac desiderio5 motus est. Denique servi accedunt et bestias abdu- cunt7. At si id facient, civitas nostra peribit. Proconsul4 factus est provinciae Asiae, quae est clarissima omnium provinciarum. Quod e tenebris procedit et signa dat. 1 salutare begrüßen - 2 accumbere sich zum Essen legen - 3 sella Sessel, Stuhl - 4 edere essen - 5 toga virilis Toga des Mannes 9Z In der Bäckerei In Mietshäusern lebten oft sehr viele Menschen auf engstem Raum, da sie sich meist nur kleine Räume von ihrem Verdienst leisten konnten. In turba sto, basilicas specto. Das griechische Festland und die vielen griechischen Inseln liegen in einer Region, die bis heute häufig von Erdbeben heimgesucht wird. Ego te moneo, a te postulo: Libera nos a periculo tuo, relinque tandem id templum urbemque nostram!“ Qua oratione Cicero Catilinam ex urbe pepulit. Ad aram Larum accedit et dicit: „Ad aram venio, bullam3 depono, nunc togam virilem gero.“ Parentes et convivae4 verba Publi cum gaudio audiunt. Nunc sola hic sum, quia Theseus abest neque fidem praestat uxori. Publius togam virilem2 gerit, propinquos amicosque salutat. Mihi ipsi vires non sunt in illos inimicos vehementer consulere. Vidi inopiam populi mei, qui est in Aegypto, et gemitum audivi et de caelo descendi, ut Iudaeos liberarem. Jh. Servae reginam formam7 adulescentis laudavisse dixerunt.“ Rex clamat: „Verum non dicis! Qui exercitus Polynice duce ante portas Thebarum proelium commisit. Usque ad5 hunc diem nemo illud flumen invenire potuit. Ad laborandum?! Auf dem beschwerlichen Landweg geht es über die Albaner Berge nach Kampanien in die Landstadt Capua. Itaque vir pius religione et officio permotus dixit: „Dea ignota! – Cleopatra Caesarem et corpore pulchro et ingenti copia auri et multis aliis illecebris3 sibi adiunxit. Watch Queue Queue. Sed ibi nympha3 in flumine4 vivit, quae tibi aderit. ¼ ¼ ÿÿÿÿ 8 L X ‘S $ \$ \$ \$ \$ \$ Ì% Ì% Ì% àR âR âR âR âR âR âR µX ¢ W[ Z âR i Ì% Ì% Ì% Ì% Ì% âR \$ \$ p KS xO xO xO Ì% \$ \$ àR xO Ì% àR xO xO xO \$ ÿÿÿÿ p7—œ‡Î ŞA Ê xO ÌR aS 0 ‘S xO ±[ ¨N Ğ ±[ xO xO ±[ ŒO @ Ì% Ì% xO Ì% Ì% Ì% Ì% Ì% âR âR xO Ì% Ì% Ì% ‘S Ì% Ì% Ì% Ì% ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ÿÿÿÿ ±[ Ì% Ì% Ì% Ì% Ì% Ì% Ì% Ì% Ì% ¼ Et Latini4 et Romani proelium inierunt. z u d i u - 4 c r u c i a f f i g e r e ( P P P a f f +x u m ) a n s K r e u z s c h l a g e n - 5 c u s t o d i r e : V e r b z u c u s t o s - 6 c l a u s u m : P P P z u c l a u d e r e - 7 f u r t u m D i e bstahl - 8 vacuus, a, um leer 37T Luxus an der Mosel In Trier, einer der wichtigsten Städte Galliens, hatte man im 3. Quae amore nimio capta diu me dimittere noluit. Per basilicam properant et ad Rutilium mercatorem contendunt. Etiam pater toga filii gaudet. Atia: „Ecce! Ich muss Taddheus zustimmen, gib einfach: Hannibal ante portas Text Übersetzung ein und du bekommst dein Ergebnis! Nonnulli reginam sua sponte9 cum filio regis Troianorum ex aedibus tuis excessisse putant.“ Menelaus: „Tace, improbe! Hier, in den verwinkelten Straßen mit Kneipen und zweifelhaften Unterkünften, endet vorläufig die Spur; nur ein Zufall kann weiterhelfen: Senator: „Paene cunctis in tabernis fuimus. Quin redit mens tua? Deinde Neptunus ipse undas adversas navem meam vi ingenti petentes misit. Latrones4 filiam domini rapere puto!“ Cuncti, qui in aedibus sunt, magno cum clamore in atrium5 ruunt. Et quale bellum fuit – bellum adversus gentem populo Romano inimicissimam! Tandem ante eas aedes stant, quas quaesiverunt. Quare signo a deis dato una cum familiaribus ex oppido fugit: Patrem Anchisam et filium parvum Ascanium ex urbe eduxit. Etiam alios centauros vincit. der Philosoph Thales über die Entstehung von Erdbeben nachgedacht. 1 locus Ort - 2 condere (Perf. Tum Iuno, uxor Iovis, saeviebat2, Venus autem filia ridebat. Psittaci adsunt!“ Mulieres autem clamorem tollunt: „Quid? Ad curiam accedo, ante portam consisto. Schnell dehnten die muslimischen Osmanen ihr Gebiet nach Westen aus: 1453 eroberten sie Konstantinopel und machten es zur neuen Hauptstadt ihres Reiches, 1529 nahmen sie Budapest ein und im gleichen Jahr rückten sie gegen Wien vor. ?“ [?] Was daraufhin mit ihm geschah, berichtet Aelius im folgenden Text: Cum ad aditum aedis iacerem, vidi haec: Inter multos homines sto. Tum transit agmen longum equitum et legionum, dum turba clamat: „Io triumphe7!“ 1 hostia Opfertier - 2 valde sehr - 3 marmoreus marmorn - 4 pictus bemalt - 5 purpura Purpur - 6 fulgere glänzen 7 Io triumphe! Tandem membra amantis solvuntur; manet vox. 1 balneum Bad(eanlage) - 2 calvus kahlköpfig - 3 russeus rot - 4 ludere spielen - 5 pila Ball - 6 prasinus grün - 7 unguentum Salböl - 8 perfundere (PPP perfusum) übergießen - 9 tergere abtrocknen - 10 lana Wolle - 11 linteum Leinen - 12 lectica Sänfte 37Z Hadrian in den Thermen Dass es in den Thermen häufig Interessantes zu betrachten gab, zeigt die fol- gende Anekdote über Kaiser Hadrian: P. Aelius Hadrianus, quamquam imperator erat, saepe publice et una cum omnibus lavabatur1. Solum sex libri restant, tamen idem pretium postulas. Übersetzung: prima.nova – Lektion 14 T: Hannibal ante portas. Nam reliquit et te, honestissimam omnium uxorum, et me, potentissimam omnium reginarum1, quod imperio deorum parere debuit, ut ipse contendit. Solum in unum deum credunt; quidam etiam dicunt eos liberis edendis4 se alere. Seine Gattin, Helena, die damals schönste Frau der Welt, empfing den Gast. 1 elephantus: vgl. Tum dicit: „Munus vestrum est cuncta, quae audivistis, repetere7.“ Denique pueros dimittit. Nisi (wenn nicht) castra tam egregie munita essent, ab hostibus iam occupata essent neque provinciae praesidio fuissent. Sed – ut supra memoravi – vita mea etiam dura est: Nec cum pro- pinquis nec cum amicis habito; sola vivo in turri quadam. 1 monasterium Kloster - 2 incultus, a, um ohne Bildung - 3 peritus m. Gen. erfahren in - 4 periculosus: Adj. Tum sine periculo vivere possumus.‘ Viri verba Romuli clamore probaverunt et urbem muro munire non dubitaverunt. Germani, cum nuper contra Romanos pugnarent, me consulturi venerunt. Cogita deos vitam meam regere! Von Cäsar wird nach seiner Ermordung Folgendes berichtet: Primo Brutus et Cassius, postquam Caesarem cum amicis interfecerunt, corpus dictatoris1 in Tiberim mittere volebant. Publius: „Ecce! LUCIUS: Feminae apud Germanos maximo in honore sunt: Aliquid sancti in eis esse putant neque consilia earum neglegunt. Tum autem clam5 solem6 adiit; a sole ignem cepit et hominibus dedit. suscepi) auf sich nehmen - 2 sicut wie - 3 terrae alienae fremde Länder 15T Wer besiegte Hannibal? Cum Iudas negaret, Helena ei dixit: „Si non pares, tibi mors gravissima fiet: Nihil iam cibi tibi afferetur.“ Primo Iudas parere noluit, denique fame4 coactus fecit, quod Helena imperaverat. Im Jahr 218 v. Chr. 'Hannibal ante portas din categoria 'Roman istoric' face parte din oferta de anticariat a magazinului online AnticariatPlus.ro Itaque Paullus, postquam illud bellum feliciter confectum est, in Capitolio deis gratias populi Romani publice aget.“ Iam incedunt hostiae1 a sacerdotibus ductae. Uxor quaedam1: „Di2 boni, adeste mihi miserae! MATER: Sed dic mihi: Quisnam Italia relicta Germaniam, istam regionem asperrimam, peteret, nisi patria esset? Romulus Remum necavit!“ Acca ad maritum: „Quid dicis, quid audivi? Nonne ego fui is consul, qui Catilinam ex urbe expulit atque ita patriam ab eius sceleribus liberavit? In Echos Umgebung lebte Narziss, ein junger Mann, wunderschön, aber auch so stolz und unnahbar, dass er sich keinem anderen Menschen zuwenden wollte. zu pretium 35Z Speisen wie Lukull „Speisen wie Lukull“ ist noch heute eine bekannte Redensart. Ego Fundanium id scelus commisisse non puto. Tum Aquilii agmen convivarum domum ducunt. Sed – quid ad rem pertinet? Mars crudeliter omnes necabit.“ Legati, qui animo defecerunt, Pythiam iterum adierunt. Hodie libellum nuper com positum emere cupio. Übersetzung und Lösungen von Buch und Arbeitsheft Creonti non cessit. Libris scribendis semper delectabimur! In der kleinasiatischen Stadt Milet hatte allerdings schon im 6. Tandem imperio Iovis paruit et mihi uxorem et patriam desideranti navem dedit. Persönlich getroffen kom- mentiert er hierauf beim weiteren Schreiben die Worte Karls, wobei er diesen direkt anredet: „Cum his annis a quibusdam monasteriis1 saepius scripta nobis mitterentur, cognovimus in plerisque eorum sermones incultos2.“ – Dicis „incultos“? Quid vident? In einer Rede vor Gericht wendet Cicero dazu folgenden Trick an: Das Publikum soll sich vorstellen, mit welchen Worten Clodia von einem ihrer Verwandten beschimpft und erniedrigt werden könnte: Mulier, quid tibi cum Caelio, quid tibi cum illo adulescentulo1 est? Die Römer sind den Griechen auf diesem Weg gefolgt. überquerte er von Spanien aus völlig überraschend mit dem gesamten Heer die vereisten Alpen und stand plötzlich in Italien. Aesculapius) in Epidauros von einer schmerzhaften Augenentzün- dung geheilt werden will. Iram meam excitas. Homines ignem habere non sinam.“ Et Prometheus ea verba Iovis probavit. Postremo his verbis responderunt: „Una cum vobis ceterisque Ger- manis, propinquis nostris, vivere volumus. Tua igitur aetate, imperator, tuti vivimus! - 4 aliquando einmal - 5 beatus glücklich - 6 Persae, arum m die Perser - 7 Halys (Akk. Cui monumentum maius aedificari iussit et corpus in sepulcro1 conditum more maiorum flere coepit. Stem . Hannibal ante portas! Persarum classis in undis periit, ut Themistocles prospexerat. DRAPPES: Nunc intellego: Si Flavus hominibus spectantibus res communes tantum ostenderet, nemo oculos in eum converteret. Ibi amphoras3 vident et stupent4. Tum gaudet. 1 palatii aula Palastaula - 2 divitiae Pl. entdeckte man im Kloster Hersfeld die Schrift „Germania“ des Geschichtsschreibers Tacitus (um 100 n. Das wussten die Etrusker und eines Tages, als das römische Heer sich gerade in den Sabiner Bergen aufhielt, zogen sie mit einem Heer gegen Rom, in der Hoffnung, über die Brücke in die fast soldatenfreie Stadt marschieren zu kön- nen. Metu deorum sublato beate vivo. Etiam mulieres tabernam intrant. 1 perfidia heimtückisches Wesen 39Z Vercingetorix: ein Ereignis – zwei Berichte Der Gallier Vercingetorix (Vercingetorix, Vercingetorigis) hatte einen Auf- stand gegen Cäsar organisiert; die Aufständischen hatten große Erfolge, wur- den aber schließlich in Alesia belagert und mussten aufgeben. Aliquando4 hoc loco sacro versatus sum, cum subito miles quidam Christianus intravit, me vidit orantem, me aggressus est et vultu acri iussit: „Homo turpis, verte os tuum ad orientem5!“ Os meum vi ad ori- entem vertit clamans: „Sic orare debes!“ Magno clamore orto non- nulli equites Christiani, qui clamorem audiverant, mihi auxilio venerunt petentes, ut homini saevo veniam darem. Num filios amisi?“ Alia autem uxor: „Cur tu te miseram vocas? Ecce: Ibi praemia sunt!“ Sed Gaius: „Etiam equi victores sunt.“ Dann steigt Syrus zur Loge des Veranstalters hinauf und nimmt seinen Preis in Empfang: einen Palmzweig (palma) und einen Beutel mit Münzen. Sed lana idonea non est ad … DUMNACUS: Verum dicis. 3 T. Aufregung in der Basilika. Übersetzung Lektion 13 T. Hannibal ante portas Nachdem die römischen Ehefrauen über die Niederlage der Legion Roms erfahren hatten, erfüllten sie die ganze Stadt mit ihren Stimmen. Etiam mihi mira videtur2 ista religio; tamen ne credideritis verba mea ficta esse! Nam dies noctesque crescit et ardet malum, quod vehementer me sollicitat: Labores meos subire et deos donis colere mihi non iam libet, sed semper in silvis montibusque esse volo. Aber Schmähreden, in denen jemand kritisiert wird, gehören auch zum Unterrichtsprogramm; und außerdem hat der Rhetor ihnen beigebracht, jede Sache von zwei Seiten zu betrachten. Profecto id, quod dixeram, evenit. 1 Tertullianus Tertullian - 2 natus, a, um geboren - 3 argumentum Argument - 4 edere verzehren 45.Z2 Auf der Suche nach dem heiligen Kreuz Wegen der vorangegangenen, oft sehr grausamen Behandlung der Christen treten die Vertreter der siegreichen neuen Religion zunächst auch aggressiv gegen die anderen Religionen auf. Ibi Davus coquus4 cum servis cenam parat. Rednerbühne - 3 sacrificium Opfer - 4 Io triumphe! Omnes, qui iis in aedibus vivebant, noctes terribiles3 fuisse contendebant. Dei autem eum – Troia relicta – novam patriam quaerere et gentem suam clarissimam reddere iusserunt. „Nonne sciebas Lucullum hodie apud Lucullum cenare?“ 1 modestus bescheiden - 2 modicus (mittel)mäßig 36T Groß ist die Artemis von Ephesos! 26Z Cäsar – ein Gott? Utinam nunc recte iudicetis de religione eorum! Videt Balbum eumque intro1 mittit: „Abi intro2, serve! Alle meine Söhne kämpften gegen den Feind. Nam convivas1 exspectamus. Postquam Troiani1 diu de equo ligneo2 consuluerunt, eum in urbem ducere ibique collocare3 decreverunt. Heu me miseram!1 A te – familiam tuam certe desiderante – nullam accepi epistulam, nullum solacium. Acca autem lacrimas tenere non potuit et clama- vit: „O Faustule, frustra lupa6 pueros in ripa Tiberis servavit et aluit, frustra tu Remum cum fratre domum portavisti, frustra Remo parentes fuimus! Hannibal hielt seinen Schwur und setzte den Kampf seines Vaters Hamilkar gegen Rom mit aller Anstrengung fort. – Num monumenta Aegypti apud Caesarem plus valent quam victoriae? Utinam ne in Germaniam venissem!“ Prima luce Lucius rursus in silvam redit et amicum invenit post arborem quiescentem … 1 strepitus, us Geräusch - 2 alces, alcis f Elch - 3 applicare anlehnen - 4 succidere fällen 42T Die Seherin Veleda Die germanische Seherin Veleda hatte beim Aufstand des Germanenstam- mes der Bataver (69/70 n. Qui curiam petere dubitavit, quod Calpurnia uxor eum verbis vehementibus monuit: „Ea nocte somnium1 me terruit: Te mortuum2 vidi. 21T Ein glückliches Ende? Nobiles familiis praesunt. Postridie8 Hercules boves quaesivit. Celsus gloriam sibi ipsi et familiae quaesivit!“ Sed civis Ephesius respondet: „Et salus civium et gloria sua Celso curae erant. Voces et arma et multitudo virorum Romanos terruerunt. Christianis etiam res nefaria est animalia interficere. Etiam me amicumque meum scelerati in navem suam traxerunt nosque in alveum4 obscurum duxerunt. Qui gaudent, nam ad thermas contendere volunt. hatte Cicero den übermächtigen Politiker Marcus Antonius in mehreren Reden scharf ange griffen; denn im Streben des Antonius nach Alleinherrschaft sah Cicero eine Gefahr für die römische Republik und die Herrschaft des Senats. 6. neun - 2 oraculum Weissagung - 3 pretium rogare nach dem Preis fragen - 4 stupens staunend - 5 tres drei - 6 ignis, is Feuer - 7 restituere wiederherstellen - 8 sex indekl. Sed ventis vehementibus ad insulam Siciliam acti sumus. Sicherlich hat sie vor allem nach zwei Namen, die sie immer wieder gehört hatte, gefragt: Calypso und Nausicaa. Dubito, utrum copia fructuum an aedificia pulchra maiori usui nobis sint. Qui statim urbem relin- quere navesque viris armatis complere statuerunt. – At nihil iam dicamus ira incensi! Coquus iubet: „Puellae, parate olivas et caseum! Multi dicunt Corneliam, cui duodecim4 liberi fuerunt, exemplum bonae uxoris matrisque fuisse. Sunt piratae feri. dazu das Vasenbild 24T Keine Angst vor Gespenstern In der römischen Kaiserzeit, in der der überlieferte Glaube an die Götter immer mehr in den Hintergrund trat, kamen überall abergläubische Vorstel- lungen auf; auch gebildete Menschen waren nicht frei davon. Ubi Atia est? Valeria matri semper adest. Horatius autem per aquas urbem petit. Itaque in cubiculo remanent. Paulo post Fortunatus ad Aquilium venit et dicit: „Domine, Diodorus amicus et Philippus puer adsunt – e Graecia veniunt.“ Statim Aquilius Diodorum atque Philippum salutat et in triclinium inducit. Ubi Catilinam vidit, iram non iam tenuit eumque ita accusavit: „Iam diu, Catilina, consilia tua cogno- vimus. Mihi quidem persuasum est: Bene fecit Titus, lumen imperii nostri, quod hanc gentem vicit. condidi) gründen - 3 latro, onis Räuber - 4 boves, boum m Rinder - 5 spelunca Höhle - 6 retro rückwärts - 7 cauda Schwanz - 8 postridie einen Tag später - 9 vestigium Spur - 10 regio, onis Gegend - 13 redire zurückgehen Differenziert üben IV Fabeln des Phädrus T1 Ad aquam rana magnum bovem aspexit. und stand plötzlich in Italien. edi) essen - 6 os, ossis Knochen - 7 cauda Schwanz - 8 simplex einfach 45.T1 Die Römer verstehen die Juden nicht Während der Aufstand gegen die Römer für die Juden tragisch endet, wird in Rom gefeiert. Nobis autem legiones non iam sunt. Athenodo- rus a sene ignoto in peristylium4 ducitur, ubi monstrum subito abest. Erst Herkules befreite Prometheus von seinen Qualen. Männertoga - 2 libenter gern - 3 induere anziehen - 4 stola Stola 7Z Beim Einkaufsbummel Hodie Marcus cum Lydia amica in foro ambulat1. Itaque interrogat: „Quis adest?“ – „Adest!“ respondet Echo. Sacerdotes autem se numquam hunc locum prodituros3 promiserant; nam hanc crucem potentiam religionis suae exstincturam credebant. At – dum haec lego, hora abit: Statim multos alios artem bene scribendi docebo. Aber Indutiomarus gab nicht auf: Ein Jahr später erhob er sich erneut gegen die Römer und griff Cäsar an. Prima luce miles sepulcrum reliquit et corpus de una cruce sublatum esse vidit. Nachdem Indutiomarus im Kampf gefallen war, übergab Cäsar dem romfreundlichen Cingetorix die Stammesherrschaft. Populus circum curiam stat. Quaero e vobis, num quis reprehendere possit res gestas imperatoris nostri. Als Cicero von Freunden über den Rache plan des Anto nius erfuhr, blieb ihm nur die Flucht, und er beklagte sich bitter über sein Schicksal: Postquam Cicero amicis gratias egit eosque dimisit, statim de fuga1 cogitavit: „Di2 boni, adeste mihi familiaeque meae miserae! Der Stimme nach ist es der Getränkehändler Quintus, der wieder einmal einen Dieb gefasst hat. Hospites quoque Diodorum Philippumque circum- veniunt et salutant, tum servi cibos praebent. Decimus Aquilius libertus per forum currit. Domum rediens amorem tuum ostende! 1 Lydi, orum die Lyder - 2 beatissimus der glücklichste - 3 philosophus: vgl. (Ausruf) - 2 rostra Pl. Quare tu hodie non aderas? Desine me teque querelis3 tuis vexare4: Italiam non mea sponte peto.“ 1 gemere (Perf. Turba adest; iam bestias exspectamus. Nachdem die Christen Jerusalem 1099 erobert hatten, ent- wickelte sich dort ein Zusammenleben von Christentum und Islam. Verbis Dei scribendis semper Dominum laudemus! Postremo – hic Paulus nos omnes perdet.“ Cuncti, qui verba mea audiverant, clamabant: „Magna est Diana Ephesiorum! Qui acriter resistebant – sed hostes saevius pugnabant quam incolae1 oppidi. Quelle: C.C. die Diskussion über die neue Religion abgespielt haben könnte: MINUCIUS: Salve, Passua. Tusci in ripa remanent. Jh.s die Beschreibung der Volks- stämme des alten Germanien auf ihre eigene Zeit. O Tiberim deum Horatio et comitibus adfuisse constat. Domina: „Emite in foro mala et ova, pisces et panem!“ Tum servas vocat: „Parate triclinium! Aus Protest gegen diese Ungerechtigkeit zogen diese schließlich zu Beginn des 5. Insel) Differenziert üben VII Die Witwe von Ephesos Mulier quaedam Ephesia maritum amatum amiserat. At illa nocte atra tremor terrae crevit: Homines e somno territi non solum moveri omnia, sed etiam verti et frangi credunt. Cur magnis cum laboribus iter per Alpes fecisti?“ Hannibal: „Romanos terrere volui: Agmen per Alpes duxi, cunctos hostes vici, multa oppida cepi. v. Chr. Quare autem isti nos oderunt? Id tantum spectat. Ne neglexe- ris deos nostros! Tum Lucullus ridens dixit: „Certe, amici, aliquid sumptus facimus vobis, sed maximam partem Lucullo!“ Quondam Lucullus solus cenans unam solam mensam et cibos tantum modicos2 aspexit. O nos miseros!“ Nunc cuncti captivi eramus et sorte nostra dolebamus. praecessi) vorausgehen - 7 tremor Zittern 29Z Thales erklärt das Erdbeben Als Helike zerstört wurde, glaubten die meisten Menschen, dass das Erdbe- ben durch den Gott Neptun ausgelöst worden sei.